1. Zoetwaterbeschikbaarheid
Werkpakket 1 focust op de zoetwaterbeschikbaarheid; zowel waterkwantiteit als zoet-zout. Binnen het werkpakket worden het watersysteem en de waterbalans van het bedrijf in kaart gebracht middels monitoring en worden drainage en infiltratie maatregelen uitgewerkt. Door middel van de metingen in combinatie met modellen wordt gewerkt naar een hydrologisch platform waarmee de boer het watersysteem op het bedrijf optimaal kan sturen.
Doel
Het uitwerken van de optimale inrichting en sturing van het watersysteem om te komen tot een op bedrijfsniveau sluitende balans tussen wateraanbod en watervraag waarbij de verzilting wordt gemitigeerd en de zoetwatervoorziening wordt geborgd.
Onderdelen van WP1 zijn:
- Metingen en watersysteemanalyse
- Optimalisatie van drainage en infiltratie op het bedrijf.
- Modelleren met focus op de waterbalans
- Opzet hydrologisch informatie- en beslissingsplatform voor het bedrijf: de boer als watermanager.
Figuur 1 De waterbalans staat centraal met als doel het sluiten van de waterbalans op het bedrijf: van waterbronnen via wateropslag naar watergebruik.
In eerste instantie richten we ons in WP1 op het in kaart brengen van de hydrologie van bodem-, grond- en oppervlaktewater op Hoeve Lotmeer. Hiervoor wordt een monitoringsplan opgesteld in samenwerking met werkpakket 2 en werkpakket 3. Voor WP1 bestaat de monitoring onder andere uit metingen van grondwaterpeil, oppervlaktewaterpeil, afvoeren en zoet-zout (o.a. zoutmeters en prikstokmetingen). Alle meetgegevens worden op een online plek samengebracht.
Figuur 2 In 2022 zijn 10 peilbuizen geplaatst om het grondwaterpeil continue te kunnen monitoren.
Het streven is om onafhankelijk van externe wateraanvoer te worden. Op basis van de beschikbare inzichten in de hydrologie wordt het verzamelen en vasthouden van zoet water en tegengaan van verzilting geoptimaliseerd middels maatregelen. Een voorbeeld is het aanpassen van bestaande drainage of door aanleg van nieuwe samengestelde en/of dubbele drainage. Opslag van water is mogelijk in een afgedamde sloot en bovengrondse silo. In het project wordt de mogelijkheid om drainage- en of dakwater ondergronds op te slaan verkend met als inzet het realiseren van een infiltratiesysteem om het grondwater op een simpele manier met een laag debiet aan te vullen.
Figuur 3 Impressie van de aanleg van de eerste aangepaste drainagesystemen in maart 2022.
Planning en resultaten Werkpakket 1
2022
- Inzicht watersysteem van het bedrijf en monitoringplan;
- Aanleg hydrologisch meetnet;
- Aanleg eerste blok nieuwe drainagesystemen.
2023
- Aanleg tweede deel nieuwe drainagesystemen;
- Uitwerking mogelijkheden infiltratie;
- Opzet hydrologisch model.
2025
- Geoptimaliseerde drainage- en zoetwateropslagsystemen;
- Geoptimaliseerd hydrologisch model op basis van meetinformatie en online hydrologisch informatieplatform;
- Kentallen van gerealiseerde effectiviteit van maatregelen en sturing;
- Handreiking voor implementatie op andere bedrijven en opschaling.